اخلاق مصرف به استناد آیات قرآن کریم و روایات اسلامی

دین اسلام به عنوان کامل ترین و جامع ترین ادیان، برای تمامی مسائل زندگی آدمی، از جزئی ترین تا کلّی ترین آنها، راهکارهایی ارائه نموده است و یکی از این راهکارها در زمینه مصرف صحیح است که در آیات و روایات بر آن تأکید فراوانی شده است؛ از این رو، با بهره گیری از دستورالعمل های اخلاقی که در این زمینه وارد گردیده است، می توان حرکتی جهت دار به مصرف داده و با جلوگیری از الگوهای ضدارزشی در مصرف همچون «اسراف و تبذیر و اتلاف»، «اقتار و بخل و شحّ»، «حرص و طمع» و... جامعه را از بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و معنوی حاصل از آنها نجات داده و در عوض با گسترش ارزش هایی چون «اعتدال»، «جود و سخاوت»، «انفاق و ایثار»، «قناعت و زهد» و... جامعه را به مرتبه بالایی از شکوفایی اقتصادی و معنوی رسانید. لذا با توجه به همین ارزش هاست که «رعایت اعتدال در مصرف»، مهمترین اصل اخلاقی اسلام گردیده است و اعتدال در مصرف به معنای بهره گیری از امکانات زندگی است، به گونه ای که مستلزم تلف کردن و هدر دادن مال و نیز مازاد بر نیاز نباشد و کمّ و کیف آن، از نگاه عرف، هماهنگ با شرایط زمانی و مکانی و متناسب با شأن و موقعیت مصرف کننده باشد. از این روست که در فرمایش های پیشوایان دینی، میانه روی در هزینه کردن، نصف گذران زندگی به شمار آمده است. همچنین علمای مسلمان با بهره گیری از سیره پیامبر(ص) و معصومین(ع)، آدابی را برای مصرف استخراج نموده اند و در کتب اخلاقی خویش ذکر کرده اند که آداب خوردن (مثل زمان، مکان و حالت خوردنِ غذا) و پوشیدن نمونه ای از آنهاست. و نیز مصرف در اسلام تابع اصولی اخلاقی همچون «قناعت و ساده زیستی» و «انفاق مازاد بر درآمد» می باشد که با بهره گیری از این اصول، جامعه اسلامی راه تعادل و صراط مستقیم را در پیش خواهد گرفت. کلمات کلیدی: اخلاق مصرف، قرآن، روایات، ،آداب، اعتدال، اقتصاد.